Uczestnicy i współpracownicy Festiwalu
SŁOWEŃSCY TWÓRCY
Alenka Jensterle-Doležal (ur. 1959) – słoweńska poetka, prozaiczka, eseistka i badaczka literatury. Ukończyła studia slawistyczne, komparatystyczne oraz filozoficzne na Uniwersytecie w Lublanie. W 2000 roku obroniła rozprawę doktorską w zakresie literaturoznawstwa. Przez kilka lat pracowała jako lektorka języka słoweńskiego w różnych ośrodkach uniwersyteckich na świecie (w Pradze, Krakowie, Nowym Jorku i Nottingham). W Instytucie Słowiańskim w Pradze przez cztery lata prowadziła badania naukowe. Od kilku lat wykłada literaturę na Uniwersytecie Karola w Pradze. Wydała cztery tomiki poetyckie: Juditin most (Most Judyty, 1990), Pokrajine začetka (Krainy początku, 1994), Přeludy (Omamy – przekłady na język czeski i nowe wiersze; 1996) i Zapisi za S. G. (Zapiski dla S. G., 2006) oraz powieść Temno mesto (Ciemne miasto, 1994). Opublikowała dwie monografie Mit o Antigoni v zahodno- in južnoslovanskih dramatikah sredi 20. stoletja (Mit Antygony w dramaturgii zachodnio- i południowosłowiańskiej połowy XX wieku, 2004) i V krogu mitov: O ženski in smrti v slovenski književnosti (W kręgu mitów. O kobiecie i śmierci w literaturze słoweńskiej, 2008). Niedługo ukaże się jej nowa powieść Pomen hiše (Znaczenie domu). Mieszka w Pradze.
Srečko Kosovel (1904-1926) – słoweński poeta, eseista i publicysta, jeden z najwybitniejszych twórców słoweńskich XX wieku. Studiował slawistykę, romanistykę i filozofię na Uniwersytecie w Lublanie. Swoje utwory publikował w wielu czasopismach i recytował na spotkaniach literackich. Zmarł, mając dwadzieścia dwa lata na zapalenie opon mózgowych, zanim zdążył wydać swój debiutancki tomik Zlati čoln (Złota łódź). Większość jego twórczości została wydana pośmiertnie; najbardziej nowatorskie (tzw. konsy i całki) ukazały się dopiero w 1967 r. w redakcji Antona Ocvirka. Wiersze Kosovela wpisując się w awangardowe nurty sztuki, takie jak konstruktywizm, dadaizm, futuryzm oraz surrealizm, wywarły duży wpływ na współczesną sztukę słoweńską, a jego postulat, by człowieczeństwu nadać na powrót rangę najwyższej wartości, nie traci na aktualności.
Jani Kovačič (ur. 1953) – słoweński piosenkarz, kompozytor, gitarzysta, pisarz, nauczyciel – człowiek wszechstronny i ciekawy świata. Teksty swoich piosenek pisze sam. Przepełnione emocjami, zaangażowane społecznie, śpiewane charakterystycznym, zachrypniętym głosem, przy akompaniamencie gitary sprawiają, że nazywany jest słoweńskim Tomem Waitsem. Jego przygoda z muzyką rozpoczęła się w 1976 roku, kiedy to miał miejsce jego debiut sceniczny na Wydziale Filozoficznym Uniwersytetu w Lublanie. Zachwyca do dziś. Ma na swoim koncie liczne płyty oraz występy m.in. z grupą młodych muzyków Slovenia United czy Big Band RTV Slovenija (wspólna płyta Cerberus Hotel – Jazzitette). Kovačič w swoich tekstach czerpie z życia codziennego, opowiada historie różnych ludzi, nie stroni od cynizmu czy krytyki, zmusza odbiorcę do refleksji. Nie pozostaje bierny wobec aktualnych problemów społeczno-politycznych, co widać m.in. na płytach Tolovajskie balade, Bulvar Bankrot czy też Balade s ceste I i II. Jego twórczość znacznie ewaluowała na przestrzeni lat, przez co odnaleźć w niej można bardzo różnie gatunki muzyczne – począwszy od punka, przez blues, a skończywszy na dawnej muzyce trubadurów. W ostatnich swoich projektach, jak np. Akkustik teArter czy płyta Jazzitette, rozwija nowy gatunek jazzu miejskiego. W 2009 roku wydał książkę pod tytułem Knjiga (Książka). Jego motto brzmi: ‘Tworząc bądź wolny, realizując zdyscyplinowany.’
Iztok Osojnik (ur. 1951) – słoweński pisarz, antropolog, historyk, komparatysta, filozof, poeta, malarz, eseista, tłumacz, alpinista, podróżnik i przewodnik turystyczny. W latach 1997-2004 był dyrektorem Międzynarodowego Festiwalu Literackiego Vilenica, organizowanego przez Stowarzyszenie Pisarzy Słoweńskich.
Jest pionierem różnego rodzaju projektów kulturowych, współzałożycielem ruchu anarchistycznego Garbage Art (Kioto) i muzycznego Papa Kinjal Band, Hidrogizme oraz założycielem innych ważnych instytucji kulturowych i pomysłodawcą festiwali (Galerija Equrna, Trnovski terceti, Pogovori v Vili Herberstein, Vilenica, Revija v reviji, Zlati čoln i inne). W 1977 roku ukończył studia z zakresu literatury porównawczej na Uniwersytecie w Lublanie. Studia doktoranckie odbył w Osace w Japonii. W 2011 roku uzyskał doktorat z antropologii historycznej na Uniwersytecie Primorskim w Koprze. Do tej pory opublikowanych zostało 27 jego autorskich tomików, ostatnio ***Asterisk (***Asterysk, 2011) i Poročena na rdeče (Poślubieni na czerwono, 2012); pięć powieści, ostatnio Svinje letijo v nebo (Świnie lecą do nieba, 2012); i dwa zbiory esejów i opracowań. W Polsce ukazał się książkowy wybór jego wierszy Spodnie na niebie (tłum. Marcin Warmuz, Instytut Mikołowski 2012).
Prowadzi Międzynarodowe Warsztaty Poetycko-Translatorskie „Złota Łódź”, Letnią Rezydencję Literacką Vermont College w Słowenii i wiele innych międzynarodowych projektów literackich. Jego książki opublikowano w ponad 25 językach. Za swoje dzieła otrzymał liczne krajowe i zagraniczne nagrody: Nagrodę im. Simona Jenko – dla najlepszego poety roku (1997), Nagrodę Veroniki – za najlepszy tomik poetycki roku (1998), Nagrodę im. Otona Župančiča – dla wybitnych twórców kształtujących kulturę słoweńską i dostrzeżonych także za granicą (1992), Międzynarodową Nagrodę Literacką KONS (2011), włoską Nagrodę Friuli-Wenecji Julijskiej za Poezję (2002) oraz chorwacką Nagrodę im. Hanibala Lucicia (2004).
Tatjana Jamnik (ur. 1976) – słoweńska poetka, pisarka, tłumaczka, redaktorka, nauczycielka języka słoweńskiego jako obcego, redaktor i wydawca literatury pięknej i dzieł z dziedziny humanistyki. Autorka tomiku poetyckiego Brez (Bez, 2009). Tłumaczy literaturę polską (A. Wiedemann, S. Lem, M. Witkowski, D. Masłowska, P. Bednarski) i czeską (A. Berková, M. Urban, P. Brycz, L. Fuks, R. Denemarková), przetłumaczyła także monografię naukową A. Będkowskiej-Kopczyk. Laureatka słoweńskiej Nagrody dla Najlepszego Młodego Tłumacza (2009). Pomysłodawczyni i główna organizatorka Festiwalu Kultury Słoweńskiej „Złota Łódź” w Polsce, współorganizatorka Międzynarodowych Warsztatów Translatorskich w Bielsku-Białej i Międzynarodowych Warsztatów Poetycko-Translatorskich „Złota Łódź” (Słowenia) oraz prezentacji słoweńskich autorów za granicą. Współzałożycielka (razem z Tają Kramberger i Barbarą Korun) Międzynarodowej Nagrody Literackiej KONS. Prowadzi Stowarzyszenie Kulturalno-Artystyczne Polica Dubova.
POLSCY GOŚCIE
Karolina Bucka Kustec (ur. 1981) – tłumaczka literatury słoweńskiej. Absolwentka filologii słoweńskiej na Uniwersytecie Śląskim w Katowicach. Tłumaczenia słoweńskich poetów (m.in. Jana Putrle Srdić, Vida Mokrin Pauer, Bina Štampe Žmavc, Radharani Pernarčič, Barbara Korun, Tatjana T. Jamnik, Slavica Šavli, Mateja Bizjak Petit, Milan Vincetič, Ivo Stropnik, Ivan Dobnik) publikowała w pismach literackich (m.in. „Arkadia”, „Studium”, „Opcje”, „Pobocza”) oraz w antologii słoweńskiego haiku Jezioro ciszy (Ribnik tišine, 2005). Przełożyła wybór wierszy Srečka Kosovela Kalejdoskop. Izbrane pesmi/Wiersze wybrane (KUD Police Dubove, Instytut Mikołowski 2012).
Bożena Tokarz (ur. 1946) – prof. zw. w Instytucie Filologii Słowiańskiej Uniwersytetu Śląskiego, kierownik Zakładu Teorii Literatury i Translacji; badaczka dwudziestowiecznej literatury polskiej i słoweńskiej; zajmuje się teorią literatury, komparatystyką, teorią przekładu, poetyką historyczną. Autorka m. in. książek: Teoria literatury. Metodologia badań literackich. Katowice 1980. ss. 329 (współautor: S. Zabierowski); Mit literacki. Od mitu rzeczywistości do zmiany substancji poetyckiej. Wyd. „Śląsk”. Katowice 1983, ss. 327; Poetyka Nowej Fali. Wyd. UŚ Katowice 1990, ss. 231; Wzorzec, podobieństwo, przypominanie. (Ze studiów nad przekładem artystycznym). Wyd. Śląsk. Katowice 1998, ss. 163; Między destrukcją a konstrukcją. O poezji Srečka Kosovela w kontekście konstruktywistycznym. Wyd. UŚ. Katowice 2004, ss. 227; Spotkania. Czasoprzestrzeń przekładu artystycznego. Wyd. UŚ. Katowice 2010, ss. 268; redaktor serii przekładoznawczej Przekłady Literatur Słowiańskich (T. 1. Cz. 1. Wybory translatorskie 1990-2006. Wyd. UŚ. Katowice 2009; T.1., Cz. 2. Bibliografia przekładów literatur słowiańskich 1990-2006. Wyd. UŚ. Katowice 2010; Formy dialogu międzykulturowego w przekładzie artystycznym. T. 2. Cz. 1. Wyd. UŚ. Katowice 2011).
Marcin Warmuz (ur. 1977) – tłumacz literatury słoweńskiej i nauczyciel języka angielskiego. Ukończył filologie słoweńską i angielską na Uniwersytecie Śląskim. Główną dziedzinę jego zainteresowań stanowi socjolingwistyka, a dokładnie różnorodne odmiany współczesnego języka słoweńskiego, w tym slang młodzieżowy. Pozostały krąg zainteresowań to: teatr, realioznawstwo słoweńskie i bałkańskie, kultura krajów anglojęzycznych, turystyka krajoznawcza, literatura współczesna. Na język polski przełożył książkowy wybór wierszy słoweńskiego poety Iztoka Osojnika Spodnie na niebie (Instytut Mikołowski 2012), a w czasopismach „Pobocza”, „Arkadia”, „Portret” ukazały się jego tłumaczenia współczesnych słoweńskich poetów, m.in.: Lucija Stupica, Esad Babačič, Aleš Muštar, Hana Kovač, Slavica Šavli, Barbara Pogačnik.
MODERATORZY
Katarzyna Bednarska (ur. 1984 r.) – absolwentka filologii słowiańskiej i filologii hiszpańskiej na Uniwersytecie Łódzkim, obecnie doktorantka w Katedrze Lingwistyki Stosowanej i Kulturowej UŁ. Interesuje się socjolingwistyką, glottodydaktyką i przekładoznawstwem. W 2007 r. w kwartalniku „Pobocza” opublikowała tłumaczenie eseju Primoža Repara „Czasopismo w czasopiśmie” jako impuls do wielokulturowości. Rok później czasopismo „Arkadia” opublikowało jej tłumaczenie opowiadania Klemena Piska pt. Wilno. Tekst ten, wraz z trzema innymi opowiadaniami Piska, w 2012 roku doczekał się także wydania w książce elektronicznej.
Agnieszka Będkowska-Kopczyk (ur. 1972) – słowenistka, językoznawczyni, tłumaczka. Pracuje w Akademii Techniczno-Humanistycznej w Bielsku-Białej. Tłumaczy literaturę słoweńską, jej tłumaczenia ukazywały się w pismach literackich (m.in. „Studium”, „Arkadia”, „Pobocza”, „Dziennik Portowy”, „Opcje”) oraz w wydaniach książkowych – wyborach wierszy P. Čučnika (Zapach herbaty, 2002), P. Semoliča (Wiersze wybrane, 2003), M. Komelja (Rosa, 2003), A. Ihana (Salsa, 2003) i B. Mozetiča (To nie jest księga seksu, 2005). Współautorka tłumaczeń, które znalazły się w wyborach poezji polskiej w Słowenii (Cz. Miłosz: Zvonovi pozimi, 2008, antologia Akslop, 2005). Pomysłodawczyni i współorganizatorka Międzynarodowych Warsztatów Translatorskich w Bielsku-Białej (od 2003 r.) i konsultantka ze strony polskiej Międzynarodowego Festiwalu Literackiego Vilenica (Słowenia). Pisze haiku, które publikowane były w słoweńskich pismach literackich „Apokalipsa” i „Vpogled”. Autorka książki Jezikovna podoba negativnih čustev v slovenskem jeziku: kognitivni pristop (Językowy obraz emocji negatywnych w języku słoweńskim. Ujęcie kognitywne; przekład: T. Jamnik), opublikowanej w Słowenii (2004).
Monika Gawlak (ur. 1976) – literaturoznawczyni, słowenistka, adiunkt w Zakładzie Teorii Literatury i Translacji w Instytucie Filologii Słowiańskiej Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach. Jej zainteresowania naukowe skupiają się w szczególności wokół: współczesnej literatury (polskiej, słoweńskiej, południowosłowiańskiej), problematyki przekładu literackiego, teorii literatury (m.in badania kulturowe, feminizm, gender i queer) oraz glottodydaktyki. Tłumaczyła z języka słoweńskiego teksty literackie i naukowe (m.in. Mihy Mazziniego, Polony Glavan, Ireny Novak-Popov, Nikolaja Ježa). Publikowała m.in. w „Studium”, „Opcjach”, „Przekładach Literatur Słowiańskich”. Współorganizowała liczne imprezy kulturalne promujące słoweńską kulturę w Polsce, m.in. Światowe Dni Słoweńskiej Literatury Współczesnej, Miha Mazzini w Katowicach, Festiwal Złota Łódź, Dni Słoweńskiej Kultury Miejskiej. Aktualnie redaguje polskie wydanie zbioru opowiadań Polony Glavan oraz słoweński numer czasopisma młodych slawistów »Noviny Slawia« pt. Słoweńcy o Słoweńcach i innych narodach. W tym roku ukaże się jej książka pt. Świat poetycki Gregora Strnišy.
Maciej Melecki (ur. 1969) – polski poeta, scenarzysta, redaktor i wydawca. Autor czterech arkuszy wierszy: Zachodzenie za siebie (1993), Dalsze zajścia (1998), Panoramix (2001), Opuszczone strony (2008) i tomów wierszy: Te sprawy (1995), Niebezpiecznie blisko (1996), Zimni ogrodnicy (1999), Przypadki i odmiany (2001), Bermudzkie historie (2005), Zawsze wszędzie indziej – wybór wierszy 1995 – 2005 (2008), Przester (2009). Wiersze publikował we wszystkich ważnych pismach literackich w kraju (m. in.: „Twórczość”, „Kresy”, „Odra”, „Nowy Nurt”, „Akcent”, „Studium”, „Czas Kultury”, „Tygodnik Powszechny”) oraz w antologiach poetyckich: Inny świt (1994), Macie swoich poetów (1996 i 1997), Długie pożegnanie (1997), Antologia współczesnej poezji polskiej (2000), 14. 44 (2000), Martwe punkty (2004), Altered State. New Polish Poetry (ARC PUBLICATIONS, Wielka Brytania, 2003), Vingt-quatre poètes polonais (tłum. Georges Lisowski, Editions du Murmure, Francja, 2003). Współautor scenariuszy filmowych: Wojaczek (1997), Autsajder (2000), Dzień oszusta (2000), Erwin ze Śląska (2003). Redaktor tomu niepublikowanych wcześniej wierszy Rafała Wojaczka, Reszta krwi (1999) i współredaktor tomu krytyczno-wspomnieniowego Który jest. Rafał Wojaczek w oczach przyjaciół, krytyków i badaczy (2001). Jego wiersze tłumaczone były na języki: angielski, czeski, niemiecki, słowacki, francuski, słoweński, serbski. Uczestnik Międzynarodowego Festiwalu Literackiego Vilenica 2002 (Słowenia). Redaktor naczelny „Arkadii” – pisma katastroficznego. Członek Stowarzyszenia Pisarzy Polskich. Dyrektor Instytutu Mikołowskiego.
INNI WSPÓŁPRACOWNICY FESTIWALU
Mateja Gojkošek (ur. 1983) – lektorka języka słoweńskiego na Wydziale Filologicznym Uniwersytetu Łódzkiego. Zajmuje się korektą tekstów w języku słoweńskim oraz tłumaczeniami literackimi z języka polskiego na język słoweński (m.in. Stefan Chwin, Daniel Odija, Franciszek Kamecki, Jarosław Jakubowski, literatura ludowa). Jest laureatką studenckiego konkursu translatorskiego z języka polskiego (2010), jej przekłady były drukowane w „Poboczach” (2007, 2008) i „Mentorze” (2009) oraz czytane na antenie słoweńskiego Radia Študent (sezon 2011). W ramach pracy na uniwersytecie organizuje imprezy kulturalne i prowadzi projekty, popularyzujące literaturę i kulturę słoweńską w Polsce.
Tina Jugovič (ur. 1980) – słowenistka. Pracuje jako lektorka języka słoweńskiego w Instytucie Filologii Słowiańskiej Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach. W Słowenii współpracowała przy projektach kulturalnych i literackich, takich jak Kulturni anticiklon (Antycyklon Kulturalny), Konkurs im. Ivana Cankara, Tydzień Kształcenia Ustawicznego. Prowadzi warsztaty kreatywności i organizuje akcje wolontariuszy. Interesuje się kulturą miejską – współorganizowała Dni Słoweńskiej Kultury Miejskiej w Katowicach.
TŁUMACZE
Agnieszka Bukowczan (ur. 1988) – studentka filologii słowiańskiej na Uniwersytecie Śląskim w Katowicach oraz stosunków międzynarodowych na Uniwersytecie Jagiellońskim w Krakowie. Zajmuje się tłumaczeniem użytkowym i literackim. Przetłumaczyła fragmenty powieści Polony Glavan Noč v Evropi oraz esej Mihy Mazziniego Naši junaki. W pacy magisterskiej skupia się na problemach przekładu prawniczego.
Joanna Cieślar (ur. 1989) – studentka filologii słowiańskiej na Uniwersytecie Śląskim w Katowicach. Zajmuje się przekładem literackim i użytkowym. Tłumaczyła ścieżki dźwiękowe do filmów w ramach projektu Światowe Dni Literatury Słoweńskiej (Svetovni dnevi slovenske literature) oraz fragmenty prozy (P. Glavan). W swojej pracy magisterskiej skupia się na przekładzie tekstów naukowych. Obecnie współpracuje przy wydaniu słoweńskiego numeru „Novin Slawia”, czasopisma młodych slawistów.
Kinga Dyszerowicz (ur.1990) – studentka filologii południowosłowiańskiej i dziennikarstwa na Uniwersytecie Łódzkim. Ineteresują ją językoznawstwo porównawcze i białoruska poezja. Amatorka wszystkiego, co wiąże się z Południową i Wschodnią Europą. Tłumaczy przede wszystkim z języków wschodniosłowiańskich.
Anna Gawlak (ur.1988) – studentka filologii słowiańskiej na Uniwersytecie Śląskim w Katowicach. W pracy magisterskiej skupia się na problemach w tłumaczeniu słoweńskich przewodników turystycznych na język polski. Interesuje się współczesną kulturą słoweńską oraz problemem tożsamości narodowej. Zajmuje się przekładem literackim (B. Bojetu, P. Glavan), a także użytkowym.
Magdalena Kluk (ur. 1990) – studentka filologii słowiańskiej na Uniwersytecie Śląskim w Katowicach. Interesuje się współczesną literaturą słoweńską oraz przekładem literackim i użytkowym. W swojej pracy licencjackiej zajmuje się motywem dziecka odrzuconego w powieści Janiego Virka Śmiech za drewnianą przegrodą. Przetłumaczyła esej Sonji Porle Republika tysiąca królowych, który ukaże się w czasopiśmie studenckim Uniwersytetu Śląskiego Noviny Slavia.
Paulina Piłat (ur. 1986) – studentka Filologii Słowiańskiej na Uniwersytecie Śląskim w Katowicach. Studiuję na kierunku: przekład w komunikacji międzykulturowej. Tytuł jej pracy magisterskiej to „Przekład tekstu prawnego na przykładzie tekstów bankowych”. W trakcie studiów licencjackich tłumaczyła napisy do filmu pt. „Moj sin, seksualni manijak”, który został wyświetlany w Centrum Sztuki Filmowej w Katowicach na Dniach Kultury Słoweńskiej. Obecnie współuczestniczy w tłumaczeniu napisów do filmu dokumentalnego o hip hopie.
Patrycja Pytel (ur. 1989) – studentka filologii słowiańskiej na Uniwersytecie Śląskim w Katowicach. Interesuje się głównie przekładem użytkowym oraz literackim. W pracy magisterskiej zajmuje się problematyką związaną z przekładem słoweńskich umów cywilno-prawnych na język polski.
Katarzyna Świątek (ur. 1989) – studentka filologii słowiańskiej na Uniwersytecie Śląskim w Katowicach; słowenistka. Interesuje się literaturą polską, współczesną literaturą słoweńską oraz jej przekładem. W chwili obecnej pisze pracę magisterską o przekładzie zwrotów grzecznościowych w korespondencji słoweńskiej i polskiej.